ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
Disleksi(Okuma Bozukluğu) Nedir?
Disleksi; okuma, heceleme ve yazmada yaşanan sorunlarla kendini gösteren bir çeşit bilgi işleme zorluğudur. Birçok durumda sorunlar aşağıdaki gibi tanımlanabilir.Disleksik bireylerin aslında öğrenme kapasiteleri olmasına rağmen kendilerine uygun öğrenme yollarına ulaşamadıkları için okuma, yazma, heceleme, imla ve/veya matematikte sorunları olabilir.Disleksik bireyler tüm bu problemlerin üstesinden gelmek için özel eğitime ihtiyaç duyarlar. Yetenekli ve üretken zihinlere sahip bu bireylerin öğrenmelerinde bir farklılık söz konusudur.Genellikle okuma bozukluğu şeklinde gözlemlenen disleksi, dikkat ve hafızayı da etkilemektedir.
Disleksi Belirtileri:
- Okumayı öğrenmede güçlük çekme
- Kafiyeli kelimeleri öğrenmede güçlük çekme
- Kelimelerdeki heceleri saymada güçlük çekme
- Kelimelerdeki sesleri duymakta güçlük çekme
- Kelimelerdeki değişik sesleri ayırt etmede güçlük çekme
- Okurken ve yazarken kelimelerdeki harflerin yerlerini karıştırmak
- Çok sık kullanılan tek ve iki heceleri okumamak yada yanlış okumak
- Uzun kelimeleri okurken hece atlamak ve yutmak
- Sesli ve sessiz okumada yaşanan güçlükten ötürü anlama güçlüğü çekmek
Disgrafi(Yazı Bozukluğu) Nedir?
Yazısı kötü olan herkes Disgrafi problemi vardır, denilemez. Kasları yeterince gelişmemiş bir çocuk kalemi kavramakta güçlük çekecektir. Bu durum da harfleri istenildiği şekilde yazmasını engelleyecektir. Okuma-yazma sürecinin tüm aşamalarıyla birlikte ele alınıp çocuğun hazırbulunuşluluk ve olgunlaşma durumları dikkate alınarak çalışılmaya başlanmalıdır.
Disgrafi Belirtileri:
- Düşüncelerikâğıda dökmede zorluk çekme
- Çok fazla yazım hatası yapma
- B-D, 3-E gibi harf- rakamları karıştırma
- Hecelerin yerlerini karıştırma
- Birbirine benzer harfleri birbiri yerine yazma ( m-n, b-p-d, k-g vs.)
- Kötü ve yavaş yazma
- Bakarak yazmakta ve dinleyerek yazmada güçlük çekme
- Motor becerilerde zayıflık
- Harflerin boyutları ve yönlerinin yanlış öğrenmiş olması
- Sayıları yazarken 12 yerine 21 şeklinde yazması
Diskalkuli(Matematik Bozukluğu) Nedir?
Öğrenme güçlüğünün çeşitlerinden biri olan Diskalkuli, matematik öğrenme bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Çocukların %5’inde görülen kızlara kıyasla erkeklerde daha çok görülmektedir. Diskalkuli’nin zekâ seviyesi ile ilgili herhangi bir alakası bulunmadığını da söylemiş olalım.
Diskalkuli Belirtileri:
- Sayı saymakta güçlük çekme
- Rakamları yanlış yazma
- İki basamaklı sayıları okuma ve yazmada güçlük çekme
- Rakamları yanlış okuma
- Matematik işlemlerini hatırlamada ve yapmada güçlük çekme
- Birçok işlem hatası yapma
- Problemleri yaparken bakarak yazmakta ve yazıları düzenlemekte güçlük çekme
- Matematiksel kavramları akılda tutmada güçlük çekme
- İşlem yaparken sürekli on parmak hesabı yapmak
- Negatif ve pozitif sayıları ayırt etmede güçlük
- Para hesabı yapmakta güçlük
- Eldeli toplama işleminde eldeyi unutma
- Çarpma tablosunu öğrenmede güçlük
- Toplama ve çarpma işleminde bulunan değişme özelliğini anlamada güçlük
- Erken ve geç gibi kavramları anlamada zorluk
Dispraksi(Motor Beceriler) Nedir?
Çocuğunun zekâ seviyesine bağlı olmaksızın motor hareketleri karşısında yaşadığı güçlük olarak tanımlanmaktadır. Dispraksi problemi bulunan çocuklar normal veya üstün zekâ seviyesine sahip olabilirler. Dispraksi tek başına görüleceği gibi dil sorunları, sakarlık, algı ve düşünme sorunları ile birlikte de görülebilir.
Dispraksi Belirtileri:
- Beden hareketlerini planlarken ve koordine ederken güçlük çekme
- Sesleri çıkarmak için gerekli yüz kaslarını koordine etmede güçlük çekme
- Maket yapma, yapboz birleştirme, makas kullanma, top oynama ve yazı yazma gibi becerilerde güçlük çekme
- İnce motor becerilerde; düğme ilikleme, boncuk dizme, koordinasyon zayıflığı, ayakkabıları ters giyme, ayakkabı bağcıklarını bağlamada zorluk, sık sık düşme ve çarpma yada sakarlık
- Tek ayak üzerinde zıplamada zorluk
- Denge sorunları vs.
Konuşma da yaşanan sorunlar:
- Konuşmayı geç öğrenme
- Kelimeleri telaffuz etmede güçlük çekmek
- Kelimeleri ve yaşa uygun gramer kurallarını öğrenmede güçlük çekme
- Verilen görevleri yapmakta güçlük çekmek
- Önce/sonra, sağ/sol vb. ifadeleri karıştırma
- Alfabeyi, tekerlemeleri ve şarkıları öğrenmede güçlük çekme
- Kavramları ve ilişkilerini anlamada güçlük çekmek
- Kelimeleri hatırlamada ve sorunları isimlendirmede güçlük çekme
Özgül Öğrenme Güçlüğü Problemi Olan Çocuğa Nasıl Yardım Edilir?
Dislektik çocuklar derslerinde başarısızı olmaları halinde özgüvenlerini kaybederler. Buna bağlı olarak diğer psikolojik problemler başlayabilir. Okumayı öğrenemediğinde -maalesef- arkadaş ortamında alay konusu olabilirler. Tüm bunlardan olumsuz etkilenmeleri ve kabuklarına çekilip karamsar olmaları muhtemeldir.
Ebeveynlerin Disleksi konusunda bilinçlenmesi gerekir. Disleksi ne demektir, okuma güçlüğü nasıl giderilir, dislektik çocuğa nasıl destek olunur, disleksi için neler yapılmalı ve benzeri konularda özel eğitimcilerden ve uzmanlarından destek almaları hayati önem taşımaktadır.
Neler Yapılabilir:
- Sabırlı olun.
- Motive edici olun.
- Sevdiği oyun ve materyallerle destekleyin.
- Kesinlikle başkalarıyla kıyas yapmayın.
- Okul idaresi, sınıf öğretmeni ve özel eğitim öğretmeniyle koordineli bir şekilde çalışın.
- Özel yeteneklerini belirleyip geliştirmesine yardımcı olun.
- Sorumluluk verin.
- Odasında dikkat dağıtıcı olan nesneleri kaldırın.
- Evde öğrenmeyi eğlenceli hale getirin.
- Sevginizin, çocuğunuzun başarısıyla orantılı olmadığını gösterin.
KullandığımızYöntemler:
- Disleksi Müdahale programı
- Bellek Egzersizleri
- Fonolojik Farkındalık Eğitimi
- Sobat
- Dem-Oku
Özel Bingöl Rehabilitasyon Merkezi olarak uzmanlarımızla çalışma yöntemimiz;
- Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların tanılama aşamasında aileye süreç ile ilgili yönlendirmeler yapar, eğitim ihtiyacına göre program yaparız.
- Çocukların ihtiyaçlarına göre Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları(BEP)hazırlanır, uygulanır.
- Uygulama esnasında çocukların psikolojik problemleri ile yakından ilgilenir.
- Hazırlanan (BEP) okul sınıf ve rehber öğretmenleriyle paylaşılır, ortak bir çalışma için bir paydada buluşulur.
- Tüm bu süreçlere Aileleri dahil ederek süreç içerisinde aktif rol almalarını sağlayarak eğitimin evde de sürdürülmesi, esasını sağlar.